نـــیـــوک لـــیــــدر

در سال 1920 میلادی، مدل جدیدی از زنان در آمریکا بوجود آمدند. کارهایی انجام می‌دادند که تا پیش از آن در جامعه‌ی مذهبی آمریکا سابقه نداشت و بسیاری از آن‌ها حتی جُرم محسوب می‌شد.

زنانِ جوانِ مدگرا و خوش‌گذرانی بودند که به قوانین و عرف جامعه‌ی خود پشت پا زده و آن را آشکارا نقض می‌کردند؛ کسانی که به دلیل شرایط خاص جامعه آن زمان (جامعه‌ی بعد از جنگ جهانی اول)، نوعی خروش در برابر جامعه بودند، فلپر (Flapper) نام گرفتند.

آن‌چه فلپرها انجام می‌دادند، فقط یک نوع «مُدگرایی» ساده نبود، آن‌ها با اقدامات خود علنا مقابل سنت‌های آمریکایی که آن روزها یک نوع ارزش هم حساب می‌شد، ایستادند.

فلپرها موهای خود را کوتاه می‌کردند، به نوعی که گاهی کاملا شبیه پسرها می‌شدند، دامن کوتاه می‌پوشیدند، به شدت با هنجارهای جامعه مقابله می‌کردند و آشکارا حقارت خود را در برابر ارزش‌ها با زیر پا گذاشتن آن نشان می‌دادند، جاز گوش می‌دادند (که در آن زمان جاز هم یک نوع مقابله با ارزش‌های آمریکایی بود)، همیشه با آرایش غلیظ دیده می‌شدند، شراب می‌نوشیدند، سیگار می‌کشیدند، رانندگی می‌کردند، ارتباط جنسی آن‌ها آشکار و بی‌پروا (Casual Sex) بود، و خیلی علنی {یعنی openly disergard} با هنجارهای جامعه و هنجارهای جنسی مقابله می‌کردند. در واقع می‌توان گفت فلپرها اولین مدل زن در آمریکای مذهبی بودند که سعی کردند ظاهر خود را شبیه پسرها کنند.

نوازش و تحریک شریک جنسی {Petting Parties} یکی دیگر از هنجارشکنی‌های زنان فلپر بود، چیزی که با رواج آن کم‌کم مقابل کلیشه‌های ارزشی-سنتی مکان‌های «مخصوص آقایان»، «مخصوص خانم‌ها» از بین رفت. این مسئله در دانشگاه‌ها معمول شد و محفل‌های مختلطی که پسرها و دخترها در آن بدون هیچ نظارتی کنار هم بودند، شکل گرفت.

حالا این نمونه‌ی جدید یک زن آمریکایی بود که این‌بار نه برای اشراف زادگان و ثروتمندان، که برای مردم عامی و متوسط جامعه‌ی آمریکا و آن هم توسط سینما، الگوسازی شده بود. آن‌ها (هالیوود) توانستند این نمونه‌ از زن بعد از جنگ جهانی اول را به خارج از آمریکا نیز بفرستند، گونه‌ای که همانند «جاز آمریکایی» به عنوان یک فرهنگ به اروپا صادر شد.

اینکه ریشه‌ی «فلپر» از کجا آمده است، هنوز مورد بحث و اختلاف است، اما بعضی معتقدند دختران نوجوان در برخی شهرهای انگستان 1920، فلپر نامیده می‌شدند و این کلمه از آنجا به آمریکا آمد و بعد از آنکه به این نوع زنان نسبت داده شد، بعدها در انگلیس نیز به دخترانی با رفتار فلپری، فلپر گفتند.

آن‌ها به عنوان یک مد، لباس زیر را از پوشش‌شان حذف کردند. به این معروف شدند که با شیوه‌ی مردان و بی‌ادبانه صحبت می‌کنند، با هر دو جنس ارتباط داشتند، آرایش غلیظشان شبیه روسپی‌های آن دهه بود، بازوهایشان برهنه و دامن‌هاشان طوری بود که پاهایشان دیده می‌شد و در نهایت توسط آنان کفش‌هاش پاشنه بلند 5 تا 8 سانتی مرسوم شد.

عده‌ای نیز معتقدند این کلمه از ریشه‌ی Flapping گرفته شده. Flapping به بال زدن پرندگان در لحظه پرواز که هنوز روی زمین هستند، گفته می‌شود و نهایتا عده‌ای معتقدند فلپر همان‌طور که در لغت «مگس‌کش» ترجمه می‌شود، به نوعی از زنان با رفتار تند و تیز و چابک گفته شده و ریشه‌ی آن را در این‌ها جستجو می‌کنند.

آن‌ها به کار خارج از منزل روی آوردند، نقش سنتی زنان عهد ویکتوریایی، دین، و تعهد به زندگی را به چالش کشیدند. حالا دیگر زنان آمریکایی می‌توانستند رای بدهند.

آنچه هست، فلپرها اتفاق جدیدی در فرهنگ و تاریخ ایالات متحده آمریکا در سال 1920 بودند و تاثیر به سزایی نیز در تغییر فرهنگ و ارزش آمریکایی داشتند و در نهایت با رکود اقتصادی 1930 ایالات متحده و سقوط وال استریت و بر اثر افسردگی‌های آمریکایی‌ها (Great Depression)، نگرش فلپری نیز کم‌رنگ شد.

اما تصویر یک فلپر اولین بار از کجا آمده بود؟
سال 1920 بود که هالیوود فیلمی به نام «The Flapper» ساخت و Olive thomas (اولیو توماس)، در این فیلم نقش یک فلپر را بازی کرد.

با اینکه نام او در فیلم «Ginger King» بود، اما از این پس او به عنوان فلپر و نماد فلپرها شناخته شد.

فیلم در خصوص دختری است که در یک خانواده متمول بزرک شده و بعد از مدتی احساس می‌کند روزمرگی در زندگی‌اش موج می‌زند. به همین دلیل تصمیم می‌گیرد از آن زندگی و خانواده اصیل خود بیرون آمده و به دختری ریسک‌پذیر، خیابانی و جسور تبدیل شود، اما این همه‌ی تصویر اولیو توماس در این فیلم نیست.

برای اولین بار در جامعه‌ی سنتی آمریکا، این فیلم دست به سنت شکنی زد. در جامعه‌ای که صحبت زنان در خصوص مسائل جنسی تقبیح می‌شد، این فیلم و بعدها فلپرها «اقدامات» و صحبت‌های رکیک جنسی توسط زنان را رواج دادند.

هرچند برای پی بردن به شخصیت اولیو توماس، باید به صورت مجزا به او پرداخت، اما ذکر چند مورد مختصر در خصوص او و بعد ایفای نقش دختر فلپر توسط او می‌تواند جالب توجه باشد:

او در 15 سالگی ملکه زیبایی نیویورک شد.

بعدها باز در یک سنت شکنی دیگر، تصویرش در مجلات نیمه برهنه چاپ شد.

اولیو توماس تا آخر عمر خود که جک پیکفورد، برادر مری پیکفورد دیگر بازیگر زن مشهور 1920 آمریکا، رابطه‌ی نامشروع داشت.

آلِن کراسلند کارگردان فیلم نیز اولین کار خود را ساخت و بعدها با فیلم «خواننده جاز» که آن هم فیلم خاصی بود، به مشهوریت رسید و به این ترتیب می‌توان گفت، سنت شکنی جامعه آمریکا، بی‌اخلاقی‌های 1920 و «فلپریسم» همه از یک جا، یعنی «هالیوود» و «سینما» نشات می‌گرفت.

توجه: در انتها تصاویری از فلپرها که قابل پخش عمومی بوده، انتخاب شده است.

اولیو توماس در فیلم The Flapper

تصویر دیگری از اولیو توماس

تصویر یک زن فلپر دهه 1920

زنان فلپری که ماشین سوار می‌شدند.

فلپرها برای اولین بار در جامعه آمریکایی سیگار کشیدند. (زن‌ها سیگار نمی‌کشیدند)

تصویر Joad Crawford یکی از بازیگران فلپر هالیوود

آخرین تصویر از اولیو توماس و جک پیکفورد، قبل از صانحه و کشته شدن.

تبلیغ سیگار توسط زنان فلپر