نـــیـــوک لـــیــــدر

مستند حقیقت یا حقیقت مستند؟

مسیح | دوشنبه, ۲۷ آذر ۱۳۹۶، ۱۲:۳۶ ب.ظ | ۲ نظر

به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

 


اینکه هر مستندسازی بخواهد تاریخ را آنطور که دلش می‌خواهد بسازد، شاید از نظر شخصی جذاب و دلچسب باشد، اما آیا سنگ روی سنگ بند می‌شود؟ 
نمی‌دانم مراد از مستند چیست، اما من مستند را حقیقتی از یک واقعیت می‌دانم. واقعیتی که می‌شود با زبان‌های مختلف بیانش کرد، اما نباید خارج از حقیقت باشد یا به‌گونه‌ای گفته شود که حقیقتی را از بین ببرد و تصویر دروغینی بسازد.

 

اگرچه تمایل بسیاری به مستندسازی دارم، اما همیشه به این فکر  می‌کنم که در مواجهه با یک مسئله تاریخی باید چه رفتاری داشته باشم؟‌ آیا به دلیل گرایشاتی که دارم، می‌توانم بخشی از حقیقت و واقعیتی که پیرامون یک موضوع یا یک شخصیت اتفاق افتاده را نبینم؟ مثلا با شخص ایکس به دلیل مواضع سیاسیش مشکل دارم، اما در نگاه مستند به گذشته او حقایق را طوری جلوه دهم که اقدامات مثبتش نیز منفی جلوه کند؟ آیا می‌توان این نوع کار را «مستند» نامید؟

امسال نیز به روال سال‌های قبل برخی از فیلم‌های جشنواره مستند حقیقت را تماشا کردم. عمده فیلم‌هایی که دیدم تاریخی، سیاسی و پرتره بود. دو مستند از چند مستندی که دیدم به عمد بخش مهمی از تاریخ پیرامون موضوع خود را شرح نمی‌دهند و از قضا همین نگفتن موجب تحریف می‌شود.


آیا می‌توان به سینمای مستند تکیه کرد؟ آیا این نوع مواجهه باعث نمی‌شود من و دیگران در آنچه می‌خواهیم به عنوان مستند و حقیقتی از تاریخ بگوییم، دچار لغزش شویم و آنچه می‌خواهیم را روایت کنیم؟

فکر می‌کنم همان‌قدر که من باید روی این گذاره‌ها فکر کنم، دیگران نیز باید فکر کنند. من به اینکه اگر فرصتش پیش بیاید چه رویکردی باید داشته باشم و دیگران به اینکه ایا قربانی کردن حقیقت را می‌توان #مستند نامید؟

نظرات (۲)

  • سید امیر پژمان حبیبیان
  • سلام. انصاف و دغدغه تان ستودنی است. این مساله باعث شده که از ورود به مسائل اینچنینی پرهیز کنم. البته معضلها تعدادشان خیلی بیش از اینهاست. شاید باید بعضی مسائل را به آیندگان واگذاشت و فقط تا میشود برایشان سند تولید کرد که به دور از شرایط زمانه‌ی ما ببینند و بخوانند تا شاید درست قضاوت کنند.
    پاسخ:
    سلام علیکم
    ممنون تشکر شما.

    سلام

    خاصیت دوربین همین است که کارگردان میخواهد آن را به کدام سمت نشانه برود؟ !
    عنوان مستند واقعا همیشه دلیل بر نمایشی و گزینشی نبودن آن نیست.

    این که واقعا به همه ی ابعاد یک شخصیت چگونه باید نگاه کرد جای سوال است. مثلا اگر بخواهیم یک مستند انتقادی نسبت به یک شخصیت بسازیم آیا واقعا باید نکات مثبت او را هم نشان بدهیم یا اینکه نیازی نیست نشان بدهیم یا باید نشان بدهیم، یا اینکه چگونه نشان بدهیم؟

    همه ی این ها بستگی به جایگاه شخصیت یا موضوع مورد نظر و نگاه عامه به آن دارد. مثلا اگر بخواهیم از زمان پهلوی بگوییم، یک عده تمام آن را خوب میپندارند، اینکه چگونه به نکات مثبت مد نظر عامه ی مردم نگاه کنیم پیچیدگی خاص خود را دارد.

    البته همیشه این نکته واضح است که نباید از حق بیرون رفت و یا نباید برای جلب نظر عامه حقیقت را ضایع کرد. که متاسفانه این نکته الان بسیار نادیده گرفته می شود.
    پاسخ:
    همین‌طوریه دقیقا
    و یه مسئله مهم اینه که سازنده نهایتا روایت خود رو داره و این روایت است که باید سعی بشه براش تحقیق بشه و به «حق» نزدیک.

    ارسال نظر

    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
    شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
    <b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
    تجدید کد امنیتی